Milion złotych dla naukowca UŁ na projekt o filmach 1945-1989

Dr hab. Konrad Klejsa z Zakładu Historii i Teorii Filmu UŁ otrzymał dofinansowanie w kwocie 998.000 zł z Narodowego Centrum Nauki w konkursie SONATA BIS na projekt "Rozpowszechnianie filmów w Polsce w latach 1945-1989: ogólnokrajowe ramy instytucjonalne i lokalne studium przypadku".

 

 

 

 

 

Realizacja projektu przewidziana jest na okres V.2017 - IV.2022. Efektem materialnym działań mają być: wybór protokołów tzw. Filmowej Rady Repertuarowej (ciała rekomendującego zakup zagranicznych filmów do polskich kin), internetowa baza danych zagranicznych filmów rozpowszechnianych w kinach i w telewizji w okresie PRL, a ponadto cykl artykułów w języku angielskim oraz monografia wieloautorska w języku polskim - w dwóch ostatnich wypadkach uwzględniająca kontekst kultury filmowej Łodzi.

 

 

 

 

 

Z zakresu badań wyłączone zostały dwa zagadnienia będące przedmiotem odrębnych badań: cenzura polskich filmów oraz obieg wideo. Projekt odpowie między innymi na następujące pytania: Jakie filmy zagraniczne były pokazywane w polskich kinach (i dlaczego właśnie te)? Z jakim opóźnieniem filmy zagraniczne trafiały do polskich kin? Jakie filmy pokazywane w kinach trafiały później na srebrny ekran? Jakie ważne filmy światowej kinematografii nigdy nie trafiły do polskich kin w okresie PRL i nie były w tamtym okresie pokazywane w TVP? Na czym polegał fenomen dodatków krótkometrażowych przed seansami filmów pełnometrażowych? W jaki sposób polskie kina radziły sobie z nakazem budowania określonego procenta repertuaru z filmów z krajów socjalistycznych? Kiedy pojawił się czarny rynek biletów kinowych? Na jakich podstawach decydowano, czy film będzie dozwolony od 12, 15 czy 18 lat? Czy filmy w telewizji pokazywano w cyklach tematycznych? Jak kształtowały się ilościowe relacje pomiędzy filmami z krajów "socjalistycznych" i "kapitalistycznych" - w repertuarze kinowym i telewizyjnym? W jaki sposób kształtowano repertuary filmowe w kinie i telewizji w święta państwowe i kościelne? Te i zbliżone problemy zostaną naświetlone w toku realizacji projektu, który przyczyni się do przewartościowania dotychczasowych sposobów ujmowania kultury filmowej PRL.

 

 

 

 

 

 

 

 

Zasadniczym celem konkursów SONATA BIS jest budowanie zespołu naukowego - w tym wypadku zamysł ten zostanie zrealizowany poprzez: 3 pełne etaty asystenta NAUKOWEGO dla młodych doktorów podejmujących badania ściśle związane z tematyką grantu, a zatem najogólniej mówiąc z zakresu kultury filmowej PRL (łącznie: 108 osobomiesięcy; pierwszy konkurs może zostać ogłoszony najwcześniej pod koniec bieżącego roku kalendarzowego) oraz 3 stypendia dla doktorantów przygotowujących prace powiązane z tematyką projektu po 1200 zł / miesięcznie (każde na 30 miesięcy), przyznawane zgodnie z regulaminem NCN.

 

 

 

 

 

 

 

Dr hab. Konrad Klejsa jest adiunktem w Zakładzie Historii i Teorii Filmu Uniwersytetu Łódzkiego. W centrum jego zainteresowań sytuują się społeczne konteksty kultury mediów audiowizualnych, w tym: zagadnienia produkcji, dystrybucji, widowni i edukacji filmowej. Prowadzi także badania z zakresu historii kina polskiego i niemieckiego po 1945 roku oraz narracji filmowej i scenariopisarstwa. Był stypendystą Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, fundacji "Polityka" oraz Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej.

W latach 2007 - 2009 pracował na stanowisku Juniorprofesor na Philosophisches Fakultät na Uniwersytecie w Tybindze, gdzie m.in. koordynował grant Deutsch-Polnische Wissenschaftliche Stiftung, w wyniku którego powstał obszerny tom "Der Polnische Film: von seinen Anfängen bis zur Gegenwart" - pierwsze w języku niemieckim kompletne opracowanie o historii polskiego kina. W 2015 roku opublikował monografię "Pamięć lat nazizmu w kinie niemieckim lat 1946-1945"; poprzednia książka autorska, "Filmowe oblicza kontestacji" (2008) otrzymała Nagrodę im. B. Michałka za najlepszą książkę filmową roku. W ostatnich latach współredagował tomy: "Kultura filmowa współczesnej Łodzi" (2015, z E. Ciszewską), "Wokół zagadnień dystrybucji filmowej" (2015, z M. Adamczakiem), "Badanie widowni filmowej: antologia przekładów" (2014, z M. Saryusz-Wolską) oraz "Polska i Niemcy: filmowe granice i sąsiedztwa" (2012, z S. Schahadat). Jest także współautorem podręcznika "Kino bez tajemnic" (nagroda Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w 2010). Na macierzystej uczelni prowadzi zajęcia dydaktyczne na kierunku filmoznawstwo, okazjonalnie zaś także w łódzkiej Szkole Filmowej. W latach 2013-2016 był członkiem Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych, w 2017 roku został wybrany na kolejną kadencję.