W czterech sesjach tematycznych konferencji ScienceCon 2022, którą zainaugurował rektor UJ prof. Jacek Popiel, najwięcej miejsca poświęcono ewaluacji naukowej, raportowaniu naukowemu oraz ich roli w tworzeniu rankingów uczelni i budowaniu międzynarodowej reputacji szkół wyższych.
W pierwszej sesji – z wykorzystaniem prezentacji Ośrodka Przetwarzania Informacji – Państwowego Instytutu Badawczego – zaprezentowano podsumowanie procesu raportowania danych dotyczących działalności naukowej za okres 2017-2021, czyli ostatniej ewaluacji naukowej, która po raz pierwszy odbywała się na nowych zasadach.
W sesji drugiej omówiono wnioski z zakończonej ewaluacji oraz dyskutowano nad dalszym rozwojem polskiego systemu raportowania naukowego. Podczas debaty jej uczestnicy mogli skonfrontować polskie i zagraniczne doświadczenia z ewaluacji – uczestnikami panelu dyskusyjnego byli Phil Baty, chief knowledge officer w Times Higher Education, prof. Lauritz Holm-Nielsen, rektor Emeritus Uniwersytetu w Aarhaus (Dania), prof. Stanisław Kistryn, pełnomocnik rektora ds. współpracy w ramach Una Europa na UJ oraz prof. Elżbieta Żądzińska, rektor Uniwersytetu Łódzkiego. W dyskusji próbowano wskazać zalety i wady ewaluacji wprowadzonej przez Ustawę 2.0 (Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce).
Ewaluacja i następująca po niej kategoryzacja jednostek badawczych powinny (przynajmniej w teorii) być obiektywnym narzędziem mierzenia reputacji naukowej służącej m.in. alokacji środków publicznych na badania. Ustawa 2.0 zmieniła system ewaluacji i kategoryzacji jednostek: ocenie poddawane są dyscypliny nauki (nie całe wydziały czy instytuty badawcze), wyniki ewaluacji są bezpośrednio powiązane z finansowaniem uczelni, z uprawnieniami do nadawania stopni naukowych, z tworzeniem kierunków studiów, z tworzeniem szkół doktorskich, z możliwością udziału w prestiżowych konkursach (także konkursie Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza). Przed ustaleniem kierunków zmian w zasadach ewaluacji uczelni na kolejne lata musimy podsumować wyniki tej obecnej. Jeżeli chodzi o już dostrzegalne ograniczenia, jakie niesie ewaluacja osiągnięć naukowych wg Ustawy 2.0, to dotyczą one kwestii koordynacji między ustawodawcą a instytucjami, które wdrażają system sprawozdawczości, czy problemów z listami publikacji naukowych lub wydawnictw publikujących wyniki badań. Z wnioskami poczekałabym do ostatecznego zakończenia pierwszej edycji „nowej” ewaluacji wg Ustawy 2.0.
– mówiła podczas panelu dyskusyjnego prof. Elżbieta Żądzińska, rektor UŁ.
Dane zebrane w raportowaniu naukowym służą nie tylko celom ewaluacji, ale są też niezbędne do tworzenia rankingów uczelni. Zarządzanie tymi danymi nie jest obecnie możliwe bez odpowiednich narzędzi informatycznych. Dlatego w kolejnej sesji ScienceCon uczestnicy skupili się na omówieniu sposobów budowania reputacji uczelni na arenie międzynarodowej za pomocą nowoczesnych rozwiązań informatycznych do zarządzania nauką.
Ostatnią sesję konferencji poświęcono THE Impact Rankings – jedynemu rankingowi uczelni opartemu o Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Przedstawiciele Times Higher Education przybliżyli uczestnikom konferencji tematykę rankingów oraz opowiedzieli o kulisach ich tworzenia. Zaprezentowali też metodologię i wyniki najnowszej edycji THE Impact Rankings 2022 ze szczególnym uwzględnieniem polskich uczelni, które do rankingu się zgłosiły.
Kolejną konferencję ScienceCon zaplanowano w przyszłym roku.
Materiał: ScienceCon 2022
Redakcja: Centrum Promocji UŁ