Tytuł pracy:
"Morfogeneza i przemiany rozplanowania wsi józefińskich na obszarze dawnej Galicji"
Głównym celem rozprawy było zbadanie morfogenezy i przemian rozplanowania wsi józefińskich na obszarze dawnej Galicji. Podczas procesu kolonizacji józefińskiej powstało 129 jednostek osadniczych, zlokalizowanych obecnie na terytorium Polski i Ukrainy. W pierwszym etapie badań przeanalizowano genezę i rozwój osadnictwa józefińskiego w świetle uwarunkowań geograficzno-politycznych, czynników przyrodniczych i prawno-własnościowych oraz stosunków społeczno-kulturowych i gospodarczych. Kolejnym etapem pracy była identyfikacja inicjalnych form rozplanowania siedlisk i rozłogów wiejskich. W badaniach uwzględniono także kwestię pierwotnej lokalizacji wybranych elementów zagospodarowania przestrzennego wsi tj. kościoły, cmentarze, szkoły, karczmy, studnie, suszarnie i piekarnie. W dalszej części rozważań autorka zaprezentowała wyniki studiów nad przemianami organizacji przestrzennej wsi józefińskich, z naciskiem na przeobrażenia jakie miały miejsce po II wojnie światowej na obszarze Polski i Ukrainy. Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, że struktura osadnicza i zakres zaobserwowanych zmian morfologicznych dawnych wsi józefińskich po stronie polskiej i ukraińskiej wykazują zarówno podobieństwa jak i różnice. Biorąc pod uwagę kwestię rozplanowania dominują osiedla o układzie ulicowym, oprócz których występują pojedynczo, głównie na obszarze dawnej Galicji Wschodniej, układy wielodrogowe. Tylko nieliczne wsie zachowały swoje pierwotne rozplanowanie lub uległo ono nieznacznemu przekształceniu. W większości obserwujemy natomiast wyraźne zmiany układu przestrzennego.
Częstym zjawiskiem jest przeobrażenie ulicówek jednostronnie zabudowanych w ulicówki dwustronnie zabudowane, następuje rozwój zabudowy w obrębie rozłogów wiejskich, wzdłuż głównej osi komunikacyjnej i przy dawnych drogach polnych.
Odwiedź repozytorium UŁ i przeczytaj tę pracę.
