„Łódź Ulissesa” laureatem VIII Konkursu im. Prof. T. Kotarbińskiego

Opublikowano: 29.01.2023

Książka „Łódź Ulissesa” autorstwa Macieja Świerkockiego została ogłoszona najlepszą pracą z zakresu nauk humanistycznych w Polsce w VIII edycji Konkursu im. I Rektora UŁ Prof. Tadeusza Kotarbińskiego. Laureat otrzymał 50 tysięcy złotych na dalsze badania naukowe. Gala Konkursu, po kilkuletniej przerwie spowodowanej pandemią koronawirusa, wróciła do Filharmonii Łódzkiej. Konkurs jest promocją badań, publikacji humanistycznych i samej humanistyki. Jest to jedyna tego rodzaju niezależna nagroda w Polsce, przyznawana naukowcom przez instytucję naukową.

Rektor UŁ z Maciejem Świerkockim, laureatem VIII edycji konkursu

Prof. Elżbieta Żądzińska, Rektor UŁ

Finaliści VIII edycji konkursu i Kapituła Nagrody

Maciej Świerkocki, laureat VIII edycji nagrody

VIII gala wręczenia nagrody w Filharmonii Łódzkiej

Relacja fotograficzna z VIII gali wręczenia nagrody

Towarzysz podróży z „Ulissesem”

To książka dziennik tłumacza, dziennik przyjaciel rejestrujący żmudny, długoletni trudny proces tłumaczenia jednego z najtrudniejszych, jak się mówi, jednego z najbardziej nieczytanych arcydzieł - myślę, że ta sytuacja się zmieni – rejestrujący zmagania tłumacza zarówno z materiałem językowym, jak i z kontekstami. Rejestrujący jego znakomite pomysły na rozszyfrowanie aluzji, wyjaśnienie szczegółów szyfrowanych, biograficznych elementów. Ta książka jest wydarzeniem w humanistyce polskiej, ale jest też i będzie wydarzeniem w humanistyce europejskiej i szerzej światowej. „Łodzią Ulissesa” przepłyniemy przez arcydzieło Joyce’a, a sterujący nią Maciej Świerkocki przekona nas, że żyjemy w świecie przekładów, w czasach przekładu, tzn. w czasach szukania porozumienia, w czasach dialogu. A dialog, tak nam dzisiaj potrzebny, sztuka i nauka dialogu, jest pierwszą umiejętnością i powinnością humanisty

- powiedziała uzasadniając wybór laureata prof. Anna Legeżyńska, członkini Kapituły Konkursu.

Chciałem zadedykować tę pracę prof. Grzegorzowi Gaździe [zasiadającemu wcześniej w Kapitule Nagrody im. Prof. T. Kotarbińskiego – przyp. red], mojemu wieloletniemu szefowi na kierunku Kulturoznawstwo, w dawnym Instytucie Teorii Literatury, który bardzo na tę książkę czekał, podobnie, jak na ten przekład „Ulissesa”, niestety zmarł kilka miesięcy przed ukazaniem się tych książek, więc dziękuję, Grzegorz, byłeś dobrym szefem i dobrym przyjacielem. (…) Po 25 latach pracy na Uniwersytecie zdecydowałem się żeglować samodzielnie, między innymi po to, żeby napisać te książki. Ta dedykacja dla prof. Gazdy jest także moją rehabilitacją, taką namiastką pracy habilitacyjnej, której nie zdążyłem, nie zdołałem u niego napisać, i niech ta książka będzie taką formą habilitacyjnej przeprawy.

- laureat Maciej Świerkocki tuż po wręczeniu mu nagrody.

Maciej Świerkocki ukończył filologię angielską (1985) i filozofię (absolutorium 1988) na Uniwersytecie Łódzkim. Od roku 1987 był asystentem w Zakładzie Teorii Literatury Instytutu Teorii Literatury, Teatru i Filmu na tej uczelni. Doktorat obronił w roku 1995. W październiku 2011 roku zrezygnował ze stałej pracy akademickiej i utrzymuje się wyłącznie z pisania.

Rektor Uniwersytetu Łódzkiego, prof. Elżbieta Żądzińska, w trakcie swojego przemówienia zwróciła się do humanistów w kontekście toczącej się na Ukrainie wojny, w której agresorem jest Federacja Rosyjska.

Prosimy – nie ustawajcie w swojej pracy. Wszyscy bardzo jej potrzebujemy. Zwłaszcza teraz, w trakcie tej strasznej wojny, która toczy się już prawie rok, ciągle potrzebujemy nie relatywizmu, nie cynicznego pacyfizmu, ale prawdziwego humanizmu

- mówiła Rektor UŁ.

VIII edycja konkursu – ponad 60 prac z całej Polski

Do VIII edycji Konkursu zgłoszono ponad 60 prac. Do ścisłego finału Kapituła Konkursu wybrała, jak zwykle, 5 dzieł. Były to, tym razem:

Marii Ferenc „Każdy pyta, co z nami będzie. Mieszkańcy getta warszawskiego wobec wiadomości o wojnie i Zagładzie" wydana przez Żydowski Instytut Historyczny,
Agnieszki Gajewskiej „Stanisław Lem. Wypędzony z wysokiego zamku. Biografia" wydana przez Wydawnictwo Literackie,
Magdaleny Koźluk „Pierre Jacquelot, L'Art de vivre longuement sous le nom de Medee, éd.” wydana przez Classiques Garnier,
Macieja Świerkockiego „Łódź Ulissesa" wydana przez Wydawnictwo Officyna,
Cezarego Wąsa „Cień Boga w ogrodzie filozofa. Parc de La Villette w Paryżu w kontekście filozofii chôry" wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Humanistyka to postawa życiowa

Na konkurs ustanowiony w 2015 r. przez Uniwersytet Łódzki w trakcie VIII edycji wpłynęło prawie 500 prac ze 130 polskich ośrodków naukowych. W finałach wszystkich edycji znalazło się już 40 wybitnych książek. Rosnąca popularność Nagrody pomogła wszystkie te dzieła skuteczniej promować i przedstawiać szerokiej publiczności, czego efektem jest ponad 1000 wzmianek w mediach o Konkursie.

Dotychczasowi laureaci Nagrody – prof. Jan Strelau, dr hab. Ewa Kołodziejczyk, dr hab. Dorota Sajewska, prof. Andrzej Friszke, prof. Grzegorz Ziółkowski, prof. Jerzy Zajadło, dr hab. Zbigniew Szmyt reprezentują nie tylko doskonałość naukową i warsztatową. Każdy z nich jest również humanistą w rozumieniu postaw i prezentowanych na co dzień wartości.

Dwoje z laureatów przekazało swoje nagrody na cele charytatywne, w tym na pomoc uchodźcom z Ukrainy, udowadniając tym samym, że humanistyka to nie tylko sfera naukowa, ale również empatyczne podejście do drugiego człowieka.

Ogólnopolska Kapituła Konkursu

Książki wpływające na konkurs są recenzowane, oceniane i wybierane przez Kapitułę Konkursu, którą tworzą wybitne osobowości polskiej humanistyki.

W tym gronie znajdują się m.in. obecni i byli rektorzy polskich uczelni:

prof. Krzysztof Jasiecki, politolog i socjolog z SGH i UW;
prof. Ryszard Kleszcz z Instytutu Filozofii UŁ;
prof. Anna Legeżyńska, badaczka literatury z UAM;
prof. Włodzimierz Nykiel z Wydziału Prawa i Administracji UŁ, rektor UŁ w latach 2008-2016;
prof. Tadeusz Sławek, polonista i anglista z UŚ, rektor UŚ w latach 1996-2002;
prof. Rafał Stobiecki z Instytutu Historii UŁ;
ks. prof. Andrzej Szostek MIC, w latach 1998-2004 rektor KUL, obecnie etyk z UMC-S i UW; prof. Elżbieta Żądzińska, rektor UŁ (przewodnicząca Kapituły).

Prof. Tadeusz Kotarbiński — patron nagrody

Patronem Nagrody jest prof. Tadeusz Kotarbiński, wybitny filozof, logik i etyk. Prof. Tadeusz Kotarbiński był przedstawicielem lwowsko-warszawskiej szkoły filozoficznej, po II wojnie światowej przeniósł się do Łodzi, gdzie został jednym z założycieli Uniwersytetu Łódzkiego i jego pierwszym rektorem. Jednym z najbardziej znanych dzieł prof. Kotarbińskiego jest „Traktat o dobrej robocie" poświęcony prakseologii, czyli teorii sprawnego działania.

Tegoroczni partnerzy konkursu