W spotkaniu uczestniczyli rektor Uniwersytetu Łódzkiego prof. Elżbieta Żądzińska, kanclerz UŁ Kamilla Szcześniak, dziekan Wydziału Nauk o Wychowaniu prof. Alina Wróbel, prof. Monika Wiśniewska-Kin i Weronika Kisiel – odpowiedzialne za projekt, I Wicewojewoda Łódzki Marcin Buchali oraz przedstawiciele Kuratorium Oświaty w Łodzi.
Plansze edukacyjne, drewniane klocki, książka obrazkowa – połączenie teorii z praktyką pedagogiczną
Projekt nawiązuje do najnowszych osiągnięć psychologii poznawczej i pedagogiki, z których jednoznacznie wynika, że małe dzieci mają ogromny potencjał poznawczy. Uczą się poprzez działanie, ruch, mówienie, a do eksplorowania świata wykorzystują wszystkie zmysły i angażują emocje. W tym unikatowym modelu nauczania dzieci konstruują wiedzę o świecie liter i dźwięków niejako mimochodem, dzięki starannie zaprojektowanym materiałom.
We współpracy z Centrum Transferu Technologii Uniwersytetu Łódzkiego zespół opracował bogaty zestaw pomocy dydaktycznych, jak: plansze edukacyjne, drewniane klocki konstrukcyjne, artystyczną książkę obrazkową – Picture Book, książkę dla nauczycieli, książkę dla rodziców oraz pięć rodzajów gier edukacyjnych dostosowanych do metody nauczania.
Spotkanie podsumowujące półroczny cykl wdrożenia projektu miało miejsce na Wydziale Nauk o Wychowaniu. Zebranych gości przywitała dziekan wydziału prof. Alina Wróbel:
To dla nas wielki zaszczyt, otwierając to wydarzenie pragnę w pierwszej kolejności podkreślić, że przywiązujemy ogromną wagę do wszelkich działań, które wpisują się w strategię Uniwersytetu Łódzkiego, ale także w kryteria ewaluacji jakości działalności naukowej. Takimi działaniami są m.in. procesy wdrożeniowe, które urzeczywistniają współpracę środowiska akademickiego z szeroko rozumianą rzeczywistością społeczno-kulturową, w tym edukacyjną. My oczywiście skupiamy się na tym obszarze rzeczywistości społecznej, który dotyczy praktyki pedagogicznej. I tutaj pragnę podziękować zarówno Pani Rektor, jak i Pani Kanclerz za wsparcie, które nam w tego typu działaniach towarzyszy. Dziękuję także Centrum Transferu Technologii.
I dalej dodała:
Pragnę także przywołać wyjątkowe wsparcie i otwartość, jakiej doświadczaliśmy, ze strony Wojewody Tobiasza Bocheńskiego, kiedy to podczas kilkukrotnych spotkań wymienialiśmy różne refleksje, nasze nadzieje, inspiracje, pomysły na to, jak byłoby wspaniale, kiedy udałoby się zrealizować wdrożenie właśnie w wymiarze województwa. Tutaj postawa Wojewody Tobiasza Bocheńskiego była naprawdę wyjątkowa. I za tę wyjątkową przychylność, składam na ręce I Wojewody pana Marcina Buchali, serdeczne podziękowania.
Obecny na spotkaniu Marcin Buchali podkreślił wielki sukces projektu i zapewnił o swoim dalszym pełnym wsparciu.
Rektor Uniwersytetu Łódzkiego prof. Elżbieta Żądzińska mówiła:
- Jesteśmy niezwykle dumni z tego projektu i ogromnie nas cieszy, że taki projekt powstał na Uniwersytecie Łódzki. Szczególne gratulacje dla pani dziekan – że dostrzegła ten ogromny potencjał. To było tuż po rozpoczęciu przez mnie kadencji i zaczęliśmy przeglądać potencjał wdrożeniowy różnych projektów na uczelni. „Skuteczne zdziwienie” był projektem, który od razu zwrócił naszą uwagę. Bardzo serdecznie gratuluję, ale przede wszystkim dziękuję! Dziękuję za entuzjazm, pasję, otwartość i wsparcie wszystkich obecnych dziś na naszym spotkaniu.
Nauka czytania wyzwalająca myślenie – radość z uczenia się
Dzieci w wieku przedszkolnym uczą się przez mówienie, konstruowanie i ruch. Aktywizują zmysły i emocje, konstruują wiedzę o świecie dźwięków i liter jakby mimochodem, przy okazji „skutecznego zdziwienia” (J. Bruner). To od zdziwienia rozpoczyna się proces poznawania, wyzwala się entuzjazm poznawczy dzieci, uwalnia się radość z uczenia się.
Niezwykle intuicyjny, ciekawy i twórczy materiał językowy, wizualny i konstrukcyjny jest początkiem poznawania, wielozmysłowego doświadczania i przeżywania najpierw w świecie głoski i litery, z czasem mowy i pisma, docelowo samodzielnego myślenia i rozwiązywania problemów.
Wraz z zespołem stworzyłam zupełnie nowy model nauki czytania i pisania. Dzieci uczą się przez mówienie, działanie i ruch. Ważne w tym procesie są zmysły i emocje. Dzięki zaprojektowanym pomocom, dzieci konstruują wiedzę o świecie dźwięków i liter jakby mimochodem, od niechcenia, przy okazji „skutecznego zdziwienia”. Źródłem moich inspiracji były i są – dzieci. Najważniejsze, że w dziecku nie ginie konstruktor, artysta. Rozbudzamy jego myślenie abstrakcyjne, wyzwalamy entuzjazm poznawczy, uwalniamy radość z uczenia się
– mówiła o istocie projektu prof. Monika Wiśniewska-Kin.
Projekt został doceniony i otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia, mi.in. podczas Międzynarodowych Targów Wynalazków i Innowacji INTARG; Nagroda Ministra Edukacji i Nauki za działalności wdrożeniowe; Łódzkie Eureka 2020 przyznane przez Radę do Spraw Szkolnictwa Wyższego i Nauki przy Prezydencie Miasta Łodzi. Nawiązano także współpracę z łódzkim Teatrem Pinokio oraz reżyserką Honoratą Mierzejewską-Mikosza. W wyniku tej współpracy powstaje właśnie interaktywny spektakl teatralny dla dzieci. Jego premiera została zaplanowana na 30 września tego roku.
Złoty medal za projekt do nauki czytania
Nagroda IBBY za oprawę graficzną projektu UŁ
UŁ na LEPIEJ 2.0 – kolejna współpraca z Łódź Design Festiwal
Skuteczne zdziwienie – wdrożenie wojewódzkie
Wdrożeniem objętych zostało 177 gmin z województwa łódzkiego. Przeszkolonych zostanie 354 nauczycieli, co ostatecznie przełoży się na pracę z grupą blisko 4,5 tys. dzieci każdego roku. Do placówek przekazano również materiały dla nauczycieli i dzieci (monografie wdrożeniowe dla nauczycieli, a także zestawy materiałów wdrożeniowych do uczenia się przez działanie, które zawierało alfabet demonstracyjny, diagramy kołowe, memory literowe, błyskowe, gry karciane). Procesy rekrutacyjne, zarówno placówek, jak i nauczycieli prowadzone były przez Kuratorium Oświaty w Łodzi. Nauczyciele uczestniczyli także w omówieniu proponowanego toku metodycznego postępowania i doświadczyli uczenia się przez działanie podczas gier i zabaw rozwijających.
Zauważyłyśmy, że skuteczne zdziwienie uaktywnia nie tylko procesy poznawcze, ale głównie emocje, a emocje stawiają dzieci w stan natychmiastowej gotowości do wykonania zadania dzięki motywacyjnej energii. I to taką energię, która wyzwalała się zarówno u nauczycieli, jak i u dzieci. I właśnie w uczenie się przez mówienie, przez działanie i uczenie się o charakterze percepcyjnym. Tym samym chciały poznać odpowiedź na te problemy, które się pojawiały, uruchamiały mechanizmy ciekawości, a mechanizm ciekawości uruchamiał mózgowe układy, nagrody i pamięci.
To są zupełnie nowe kategorie, które pojawiły się po raz pierwszy w edukacji. My nie mamy pakietów podręczników, nie mamy zeszytów ćwiczeń i nie mamy również miniaturek. To, co zaproponowałyśmy, to tworzenie ciągu dalszego w książce obrazkowej i budowanie całych narracji, uruchamiania spirali wspomnień. Jedno wspomnienie uaktywnia kolejne wspomnienie. Cały proces utrwalania dokonuje się w kontakcie z grami planszowymi. Działamy w sposób bardzo naturalny, czyli przez zabawę. W tej chwili mamy płynnie czytające dzieci cztero- i pięcioletnie
– podsumowała prof. Monika Wiśniewska-Kin.
Więcej o projekcie Skuteczne zdziwienie. Wyzwalamy myślenie
Materiał: prof. Monika Wiśniewska-Kin, Weronika Kisiel, Katedra Pedagogiki Wieku Dziecięcego Uniwersytetu Łódzkiego
Redakcja: Iwona Ptaszek-Zielińska, fot. Maciej Andrzejewski, Centrum Komunikacji i PR
Misją Uniwersytetu Łódzkiego jest rzetelne prowadzenie badań naukowych oraz aktywne głoszenie prawdy z nich płynącej, tak by mądrze kształcić kolejne pokolenia, być użytecznym dla społeczeństwa oraz odważnie odpowiadać na wyzwania współczesnego świata. Doskonałość naukowa jest dla nas zawsze najlepszym kompasem. Nasze wartości to: odwaga, ciekawość, zaangażowanie, współpraca i szacunek.