Uszy nie mają powiek. Mieszkając w mieście, albo uświadamiamy to sobie codziennie, albo staramy się ignorować większość dźwięków, które do nas docierają.
- Inspiracją dla podjęcia tego tematu była na pewno moja wrażliwość na dźwięki - nadwrażliwości na hałas z jednej strony, a słuch muzyczny z drugiej (gram na fortepianie) - mówi dr Justyna Anders-Morawska, kierownik projektu. - Naukowo zajmuję się polityką miejską, a szukając możliwości uwzględnienia w swojej pracy badawczej tematyki dźwiękowej, chciałam połączyć kwestie współrządzenia i współdecydowania o pejzażu dźwiękowym miasta przez mieszkańców, potencjału dźwięków w opowiadaniu o tożsamości miasta oraz estetyzacji miasta – uczynienia go pięknym, również w odbiorze słuchowym. Oczywiście będę też stawiać pytania o prawo do ciszy, prawo do emitowania dźwięku i to, jak brzmienie miasta odzwierciedla stosunki władzy, priorytety polityczne, społeczne i ekonomiczne, a także - gdzie w tym wszystkim jest przestrzeń dla współtworzenia dźwięków miasta przez bezpośrednio zainteresowanych.
Projekt dr Justyny Anders-Morawskiej i dra Michała Sędkowskiego, naukowców Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego, obejmuje nie tylko kwestie preferencji i gustów dźwiękowych, ale dotyka też spraw zdrowia, ochrony środowiska, planowania przestrzennego, polityki kulturalnej i ochrony dziedzictwa kulturowego. Jego celem jest odpowiedź na pytanie, jak mieszkańcy, artyści i władze miasta mogą współpracować na rzecz poprawy pejzażu dźwiękowego.
- Moim marzeniem jest, aby dźwięki miasta przestały być traktowane jako rzeczywistość zastana, na którą nie mamy wpływu, lub jako odpad. Do tego potrzeba zwiększonej świadomości – tutaj ogromna rola edukacji dźwiękowej – i zbudowania pewnej masy krytycznej: praktyków samorządowych, przedstawicieli trzeciego sektora, inicjatyw oddolnych, urbanistów, architektów, akustyków, ekologów, artystów, dla których stereotypowa kakofonia miasta jest wyzwaniem wartym podjęcia. Mam na myśli nie wyizolowane projekty naukowe czy artystyczne, które zwiększają naszą wiedzę na temat audiosfery, sposobów jej badania, rozumienia, opowiadania o niej, interpretowania, ale przejście na poziom praktyki zarządzania i współrządzenia miastem – dodaje dr Anders-Morawska.
Jednym z elementów badań naukowców UŁ jest anonimowy kwestionariusz mający pomóc w określeniu, w jaki sposób osoby przebywające w Łodzi odbierają dźwięki miasta, które z nich uważają za pożądane, a których wolałyby uniknąć. Do udziału w badaniu zaproszone są wszystkie osoby zainteresowane brzmieniem miasta - hałasem, ciszą i tym, co pomiędzy. Ankietę do wypełnienia można znaleźć TUTAJ.
W maju, lipcu i wrześniu badacze planują realizację spacerów dźwiękowych, w trakcie których będzie możliwość wsłuchania się w rozmaite odgłosy miasta.
Materiał: dr Justyna Anders-Morawska
Redakcja: Natalia Naworska, Centrum Promocji UŁ