Długofalowe wsparcie – konkretne rozwiązania dla osób doświadczających bezdomności
Wypracowaniem rekomendacji i realizacją rozwiązań na rzecz osób doświadczających bezdomności zajmuje się w naszym mieście Rada ds. Rozwiązywania Problemu Bezdomności przy Prezydent Miasta Łodzi. W skład Rady, powołanej 13 kwietnia 2021 roku, wchodzą przedstawiciele UŁ, Urzędu Miasta Łodzi, organizacji pozarządowych oraz osoby doświadczające bezdomności.
Członkowie Rady pracują w ramach czterech zespołów roboczych, skupionych wokół różnych obszarów: Karty Praw Osób Doświadczających Bezdomności, mieszkalnictwa, dzieci i młodych dorosłych doświadczających bezdomności oraz budowania sieci współpracy. Rada zajmuje się wypracowaniem rozwiązań systemowych na rzecz wspierania procesu wychodzenia z bezdomności, ale także ich wdrażaniem
– mówi dr Małgorzata Kostrzyńska.
I dodaje:
W marcu 2023 roku zakończono prace nad Strategią rozwiązywania problemu bezdomności w Łodzi na lata 2023-2030. W Strategii proponowane są konkretne rozwiązania mieszkaniowe (jak np. mieszkania wspomagane, program Najpierw Mieszkanie czy Społeczna Agencja Najmu), rozwijanie streetworkingu i asystentury, powołanie Rzecznika Praw Osób doświadczających bezdomności, stworzenie działu ds. bezdomności w strukturach Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Centrum Usług Doraźnych czy Hostelu dla młodych dorosłych doświadczających bezdomności.
Współpraca praktyków, naukowców, UŁ, urzędników i osób doświadczających bezdomności
Strategia stanowi rezultat kilku czynników. Pierwszym z nich są wieloletnie doświadczenia codziennej pracy z osobami doświadczającymi bezdomności oraz niejednokrotnie odczucie barier, jakie napotykali praktycy – profesjonaliści na drodze mądrego wspierania osób przeżywających kryzys. Drugim czynnikiem współtworzącym Strategię są wiedza i otwartość urzędników, których wrażliwość pozwala poszukiwać rozwiązań, mających wyjść naprzeciw potrzebom drugiego człowieka. Trzeci czynnik stanowią prace naukowców, prowadzących wieloletnie badania zaangażowane, łączące badania rzeczywistości osób doświadczających bezdomności z działaniami na rzecz zmiany ich sytuacji życiowej. I wreszcie czynnik najważniejszy – głos osób doświadczających bezdomności – ekspertów od swojej sytuacji życiowej, na co dzień radzących sobie z życiem w kryzysie.
Ta oddolna perspektywa, potrzeby i pomysły wyrażane przez osoby bezpośrednio dotknięte sytuacją trudną bądź na co dzień wspierające te osoby, stanowią podwaliny przygotowanej Strategii, sytuując ją mocno w świecie realnych problemów konkretnych osób jako odpowiedź na potrzeby i przeszkody jakie napotykają na drodze wychodzenia z bezdomności. Zawarte w Strategii propozycje stanowią spójny, kompleksowy pomysł pozwalający na realne i trwałe wyjście z bezdomności zamiast mniej lub bardziej sprawnego zarządzania problemem
– wyjaśnia badaczka.
Nocne patrole i działania wolontariuszy
W ramach pracy Rady w okresie zimowym w Łodzi dwa razy w tygodniu organizowane były nocne patrole, które docierały z pomocą do osób w kryzysie bezdomności, przebywających w przestrzeni publicznej.
W każdym patrolu uczestniczyło dwóch policjantów lub dwóch strażników miejskich oraz dwóch wolontariuszy z różnych organizacji pomocowych (w niektórych patrolach wolontariuszami byli także medycy). Odwiedzono 151 miejsc niemieszkalnych (przeważnie pustostany), zaangażowanych było 21 wolontariuszy oraz strażnicy miejscy i policjanci, 35 osobom została udzielona pomoc, jak ciepły posiłek, herbata, ubrania, śpiwór, przewiezienie do noclegowni, ale bardzo ważna była także rozmowa i poświęcony czas
– mówi dr M. Kostrzyńska.
Kilka zespołów – jeden cel
Zespół ds. Karty Praw Osób Doświadczających Bezdomności zajmuje się problematyką przestrzegania ich praw w Łodzi oraz potrzebą wprowadzenia Karty Praw Osób Doświadczających Bezdomności. W ramach prac zespołu przeprowadzono konsultacje z osobami doświadczającymi bezdomności, jak również ze specjalistami z Polski i zagranicy.
Na podstawie konsultacji trwa opracowanie materiału badawczego i wypracowanie rekomendacji dotyczących potrzeby wprowadzania/niewprowadzania Karty w Łodzi. Jednocześnie realizowane jest badanie dot. funkcjonowania Karty w Europie. Polega na zebraniu opinii ws. faktycznego działania Karty w miastach europejskich, które ją przyjęły, jak również rozważały przyjęcie, ale się na to nie zdecydowały
– wyjaśnia dr M. Kostrzyńska.
Zespół ds. mieszkalnictwa przeprowadził konsultacje dotyczące programów mieszkaniowych w innych miastach. Jednocześnie zakończono prace nad spójną strategią dotyczącą mieszkalnictwa. Przeprowadzono badanie mające na celu diagnozę aktualnych rozwiązań mieszkaniowych w Łodzi oraz analizę kosztową wydatków ze środków publicznych w zakresie interwencji na rzecz osób doświadczających bezdomności, głównie przebywających w przestrzeni publicznej.
Zespół ds. Hostelu stworzył kompleksowy projekt dwuprofilowego hostelu dla osób aktywnych, chcących zmienić swoja sytuację oraz dla młodych dorosłych (od 18 do 26 r.ż.), zakładający niewielką liczbę mieszkańców, co umożliwić ma indywidualną pracę z każdym z nich. Dodatkowo hostel ma być koedukacyjny z możliwością zamieszkania ze zwierzęciem, co pozwoli uniknąć konieczności rozstania z partnerem i wyboru różnych placówek dla kobiet i dla mężczyzn czy rozstania z ukochanym zwierzęciem.
Zespół ds. młodych dorosłych skupia się na pracach nad procesem usamodzielniania młodych przebywających w pieczy zastępczej w celu lepszego przygotowania do życia po opuszczeniu pieczy w ramach profilaktyki bezdomności.
Zespół ds. sieci współpracy zajmował się w okresie zimowym współorganizacją nocnych patroli w celu wspierania osób przebywających w przestrzeni publicznej.
W ramach współpracy różnych organizacji należących do Rady zaczęły m.in. funkcjonować dwie mobilne łaźnie dla osób w kryzysie. Spotkaniom w ramach Zupy na Pietrynie każdorazowo towarzyszy pracownik socjalny MOPS, dostępny dla osób w środowisku, w którym czują się bezpiecznie. Wspierano także akcję szczepień przeciw COVID-19 dla osób doświadczających bezdomności, realizowaną podczas Zupy na Pietrynie (w sumie zaszczepiono 277 osób). W szkołach realizowane są warsztaty uwrażliwiające i uświadamiające w zakresie bezdomności oraz wizyty studyjne w różnych instytucjach świadczących pomoc osobom doświadczającym bezdomności, umożliwiające wzajemne poznanie i sieciowanie.
Powiązane materiały:
Skuteczne wychodzenie z bezdomności
Granty IDUB #UniLodz - badania i praca z osobami bezdomnymi
Łódź (dla) Bezdomnych
UŁ komentuje: Bezdomność i jej oblicza
Dr Małgorzata Kostrzyńska laureatką Nagrody im. Artura Rojszczaka
Dr Małgorzata Kostrzyńska w Radzie przeciwdziałającej bezdomności
Materiał: dr Małgorzata Kostrzyńska, Wydział Nauk o Wychowaniu UŁ
Redakcja: Iwona Ptaszek-Zielińska, Centrum Komunikacji i PR
Misją Uniwersytetu Łódzkiego jest rzetelne prowadzenie badań naukowych oraz aktywne głoszenie prawdy z nich płynącej, tak by mądrze kształcić kolejne pokolenia, być użytecznym dla społeczeństwa oraz odważnie odpowiadać na wyzwania współczesnego świata. Doskonałość naukowa jest dla nas zawsze najlepszym kompasem. Nasze wartości to: odwaga, ciekawość, zaangażowanie, współpraca i szacunek.