Łódź i Wilno – to, co nas łączy
Łódź i Wilno łączy o wiele więcej niż na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać: wileńscy uczeni po wojnie budowali Łódź akademicką, zaś artyści i sportowcy współtworzyli społeczną tkankę fabrycznego miasta
– tłumaczy badaczka.
W obrębie zainteresowań naukowych dr Barbary Jundo-Kaliszewskiej znajduje się m.in. myśl polityczna pary znakomitych polskich pisarzy i intelektualistów – Józefa Mackiewicza i Barbary Toporskiej.
W ostatnich latach przeprowadziłam szereg kwerend archiwalnych w Polsce, Litwie i Szwajcarii. W ramach popularyzacji wyników badań zainicjowałam autorski program publicystyczny „Rozmowy w Mackiewiczówce”. TVP Wilno właśnie potwierdziło emisję 3. sezonu. Brali w nim udział także naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego – prof. Marta Sikorska czy dr Tomasz Lachowski. Program jest realizowany w domu wileńskich intelektualistów w Czarnym Borze.
Śladami Józefa Mackiewicza – Łódź oczami pisarza
W listopadzie ubiegłego roku badaczka zorganizowała wycieczkę studentów Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego na Litwę śladami Mackiewiczów. Wówczas udało się nawiązać kontakty z młodzieżą polską z Litwy.
W 1933 r. Józef Mackiewicz odwiedził miasto nad Łódką, gdzie powstał cykl niekonwencjonalnych specjalnych reportaży z Łodzi. Pisarz słynął z ukazywania zakątków międzywojennej Polski bez „retuszu”. Jego opisy fabrycznego miasta również są bezkompromisowe.
Podróż w czasie – wizyta studentów z Wilna w Łodzi
To właśnie teksty pisarza stały się pretekstem do złożenia wniosku do Konkursu Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie pt. „Miasto ciężarowych koni – Łódź w publicystyce Józefa Mackiewicza”. Przez kilka dni gościliśmy młodzież z Litwy. W działania te aktywnie włączyli się studenci i absolwenci Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego. Wybraliśmy się w swoistą podróż w czasie, by zobaczyć w jaki sposób miasto wygląda współcześnie. Celem projektu było uczczenie rocznicy 700-lecia Wilna i 600-lecia Łodzi oraz przybliżenie młodzieży postaci, dorobku i wybranych idei wybitnego polskiego pisarza Józefa Mackiewicza (1902-1985). Wydaje się, że cel został w pełni zrealizowany
– mówi dr Barbara Jundo-Kaliszewska.
Członkowie Polskiego Klubu Studentów Wileńszczyzny oraz studenci Uniwersytetu Łódzkiego poznawali twórczość i idee Józefa Mackiewicza na przykładzie cyklu specjalnych reportaży z miasta nad Łódką.
Program obejmował prelekcje, analizę tekstów źródłowych, dyskusje, wycieczki śladami Józefa Mackiewicza po Łodzi (ul. Piotrkowska, dzielnica Bałuty, Manufaktura, Muzeum Historii Miasta Łodzi). Projekt jest finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023.
Projekt jest kontynuacją podjętych wcześniej działań, w ramach projektu pt. „Pejzaże Wileńszczyzny w myśli Józefa Mackiewicz. Wymienione wyżej działania mają na celu przybliżenie postaci pochodzącego z Wileńszczyzny pisarza Józefa Mackiewicza, przypomnienie jego łódzkiego dorobku, promocję wyższych uczelni polskich jak zacieśnienie relacji młodzieży z Litwy i Łodzi.
Materiał i zdjęcia: dr Barbara Jundo-Kaliszewska, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych UŁ; Łukasz Cieślak
Redakcja: Iwona Ptaszek-Zielińska, Centrum Komunikacji i PR